Dlaczego w herbie Powiatu Starachowickiego jest krzyż?

Ocena:

0/5 | 0 głosów

Ostatnio coraz częściej spotykany w krajobrazie przede wszystkim miast, stanął nawet w Starachowicach na osiedlu Południe. Czym jest, skąd pochodzi i czy na pewno stanowi nowość?

Polskie krajobrazy roją się od kapliczek, Chrystusów Frasobliwych, Nepomuków, piet, krzyży i świątków maści wszelakiej. Krzyż karawaka wbrew pozorom nie jest niczym nowym w polskiej rzeczywistości. Tym bardziej w świętokrzyskiej, na prastarej ziemi jelenia i puszczy zdobi o tysiąca bez mała lat księcia świętokrzyskich szczytów. Karawakę możemy zobaczyć także w Starachowicach, na osiedlu Południe. Poświęcony został w czerwcu bieżącego roku. Co ciekawe Krzyż Karawaka znajdziemy w herbach wszystkich powiatów województwa świętokrzyskiego (również starachowickiego), jest bowiem symbolem Benedyktynów związanych z Łysą Górą. 

Jak i gdzie to wszystko się zaczęło?

W hiszpańskim mieście Caravaca de la Cruz,  słynącym z relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Tradycja mówi, że przechowywane one były w relikwiarzu mającym kształt krzyża patriarchalnego, czyli mającego dwie poprzeczne belki. W hiszpańskiej Murcji krzyż ów nie wziął się przypadkowo, legenda podaje, że znudzony arabski władca, poszukując rozrywek, nakazał przyprowadzić przed siebie chrześcijańskich więźniów z lochów zamku i spytał ich, czy któryś potrafi dokonać czegoś niezwykłego. Jeden z nich,  kapłan imieniem Ginezjusz, oznajmił, że potrafi czynić rzeczy większe niż najpotężniejszy władca, gdyż umie zamienić chleb w ciało i sprowadzić Boga na ziemię. Zaintrygowany poganin dostarczył przypory potrzebne do owej "sztuczki" i czekał na efekt. W ostatniej chwili kapłan dostrzegł, że zapomniał o najważniejszej rzeczy - krzyżu. Wzniósł przerażony oczy ku niebu, poszukując tam ratunku i w tej chwili pojawiły się dwa anioły z dwuramiennym krzyżem, który postawiły na tymczasowym ołtarzu. Oszołomiony cudem arabski władca przyjął chrześcijaństwo i zaczął też chrystianizację swoich poddanych. Inna wersja przypisuje jego przywiezienie do miasta przez Zakon Templariuszy.

Z Templariuszami będą się wiązać cudowne właściwości krzyża. Podczas jednej z prób odbicia twierdzy przez Maurów z rąk templariuszy oblegający zatruli wodę, z której korzystali oblężeni. Na szczęście znaleziono bukłaki z winem. Po zamoczeniu w tym winie krzyża nabrało ono nie tylko właściwości leczniczych, ale wlane do zatrutych studni uczyniło z powrotem wodę z nich zdatną do picia.

I do dziś wiara w cudowne właściwości krzyża Karawaki trwa. Jest on znakiem walki z epidemiami, a zwłaszcza z gruźlicą, i dziś można go spotkać w godłach towarzystw medycznych, szpitali, kampanii przeciw gruźlicy itp. W latach 30. i 40. XX wieku w Polsce występował też na znaczkach pocztowych propagujących zwalczanie tej choroby. Do dziś ma chronić przed zarazą, anomaliami pogody, nieszczęściami i nagłymi zgonami.

Krzyż Karawaka jest również symbolem Węgier, możemy go zauważyć w herbie stąd też wielce prawdopodobny staje się dar księcia Emeryka dla klasztoru na Łyścu. Chociaż historia mówi, że interesujący nas relikwiarz, przywiózł najprawdopodobniej do Krakowa król Węgier Stefan V w 1270 roku, gdzie posłużył do umocnienia układu zawartego przez króla Węgier z księciem krakowsko-sandomierskim Bolesławem Wstydliwym. Relikwiarz miał pozostać w Krakowie, skąd w latach 1306-1308 został przekazany benedyktynom łysogórskim przez Władysława Łokietka. Od tego momentu ma rozpocząć się w Polsce kult Drzewa Krzyża Świętego.

Czy Emeryk, Łokietek, Chrobry... ? Niech to pozostanie tajemnicą Łyśca.