Słów kilka o Bożym Ciele

Ocena:

0/5 | 0 głosów

Procesja na święto Bożego Ciała wpisywała się niemal od zawsze w krajobraz polskich miast i wsi. Na procesję szli wszyscy, z wyjątkiem ludzi starszych, którzy już nie mogli, kobiet, które miały małe dzieci, karmiących matek. Ale młodzież musiała na procesji być - to rozumiało się samo przez się,.

Każdy na procesji miał przydzieloną rolę ustaloną wczesniej. Wszyscy wiedzieli kto dba o ołtarze i gdzie one się znajdują, Ci, którzy mieli je u siebie, starali się coś w nich upiększyć. Dziewczyny, które w procesji nosiły obraz, zmawiały się odpowiednio wczesniej, jak się w danym roku ubierają, żeby się do siebie mniej więcej dopasować. Godność noszenia obrazu czy figury przechodziła z matki na córkę, do tej pory pielęgnowany jest zwyczaj, że dziewczyna, która jest już szczęśliwą narzeczoną ostatni raz nosi obraz. Po procesji żegna się z nim, ten przywilej przejmuje kolejna panienka. W starych parafiach obowiązuje także tradycja, że chłopcy, którzy nie byli jeszcze u komunii chodzą ubrani w komże i dzwonią dzwoneczkami, natomiast dorośli mężczyźni niosą baldachim i towarzyszyłą księdzu. Kwiaty...  no właśnie, dawniej kwiaty sypały dziewczynki, które były przed pierwszą komunią. Natomiast te, które już były u komunii ,przychodziły z białymi lilijkami,

Jedno jest pewne - każdy na procesji był ubrany elegancko i odświętnie. Nie bez przyczyny mówi się, ze "ktoś wystroił się, jak stróż w Boże Ciało". Obowiązywała zasada "pierwszej nitki" - jak się miało nową sukienkę, to się najpierw w niej szło do kościoła. Dopiero potem można ją było ubierać "między ludzi" - w odwiedziny, na festyn. Ubranie musiało być przyzwoite: żadnych dekoltów, żadnych gołych ramion, żadnego błyskania gołymi łydkami. Sukienki miały długie rękawy, a jeszcze w latach 50. - 60. kobiety chodziły w rękawiczkach do kościoła. Mężczyźni na prcesję zakłądali koszule z długim rękawem i marynarkę, dopiero po procesji wolno było ją zdjąć.

Ale, ale... mówi się czasem o zapożyczeniach ze czasów, gdy między ludźmi mieszakć miały czarownice.

Do zwyczajów wywodzących się z czasów pogańskich należeć ma święcenie ziół i kwiatów w ostatnim dniu oktawy Bożego Ciała. Wiązanka lub wianuszek składać się ma z macierzanki, dziurawca, rumianku, rozchodnika, glistnika, jaskółczego ziela oraz mięty. Tak skomponowany wianuszek należało wzmocnić łykiem lipowym (wszelkie sznurki wykonane ze sztucznych tworzyw są niewskazane, ponieważ zaburzają naturalny przepływ energii w roślinach). Po poświeceniu, które nadawało im magicznej mocy należało go zasuszyć i wykorzystywać przez cały rok.

Wierzono, że rośliny skropione wodą święconą mają bardzo silne właściwości ochronne i uzdrowicielskie. Używano ich jako lekarstwo dla ludzi i zwierząt, a także środki ochronne przed pożarami i wszelkimi nieszczęściami a przede wszystkim przed czarami!

No własnie.

Aktywność czarownic nasilała się bowiem właśnie w oktawę Bożego Ciała w celu przeciwdziałania ludzkiej pobożności. Stare porzekadło mówiło: "Na Boże Ciało robak w kapustę, diabeł w babę włazi, a czarownica krowom mleko zabiera." O czary i czarownictwo podejrzewano zwłaszcza kobiety, które w przeddzień Bożego Ciała, w samo święto i oktawę po nim przychodziły po zachodzie słońca, aby coś pożyczyć, prosić o kubek wody itp. W ten magiczny sposób mogły one odbierać ludziom różne ich dobra. Znano też sposoby na dowiedzenie się, która z sąsiadek może być wiedźmą. Należało w tym celu w Boże Ciało o północy położyć się na progu obory i przykryć słomą. Wtedy można było ujrzeć ową czarownicę, która pod zmienioną postacią zjawiała się w oborze…

Pierwsze wzmianki o procesjach kościelnych tego dnia są znane w Polsce od 1347 r., ale stały się popularne i wszechobecne wśród katolików dopiero w XV i XVI wieku, Obchody trwały przez tydzień, a masowe procesje były organizowane pierwszego dnia, a potem ostatniego, ósmego dnia, dlatego całość zwano „Oktawą Bożego Ciała”.W tym ostatnim dniu uroczystości święcono w kościele specjalnie wykonane wieńce, o których wspominaliśmy wyżej. Zazwyczaj kobiety wyplatały nieparzystą liczbę wieńców, co miało przynosić szczęście i dodatkowo pomagać w tym, żeby uroki i złe oczy patrzyły gdzieś w stronę sąsiada, nie w naszą.

W XVIII wieku istniał zwyczaj strzelania z broni podczas procesji, stąd też tradyxja późniejszych kapiszonów (między innymi).

Wracając jednak do chrześcijańskiego wymiaru tego święta, to jego piękno wyraził w niezwykle poetycki sposóbks. Józef Tischner: „W Eucharystii i poprzez Eucharystię dokonuje się coś istotnego: Bóg staje się nieustannie naszym Bogiem. On nasz, a my Jego. Stajemy wobec perspektywy odzyskania świata. Nasz świat nabiera nowego sensu”.

Boże Ciało, czyli uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, zostało ustanowione po widzeniach bł. Julianny z Cornillon, augustianki. W 1245 r. miała ona wizje, podczas których zobaczyła jasną tarczę księżyca z ciemną plamą.

Zinterpretowano ten fakt jako brak należytego święta, które byłoby uczczeniem Ciała i Krwi Pańskiej. Pan Jezus wyznaczył nawet dzień – czwartek po niedzieli Trójcy Przenajświętszej. Dla całego Kościoła święto to zostało ustanowione przez papieża Urbana IV

Święto Bożego Ciała było w przeszłości traktowane jako zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie i za błędy heretyków oraz jako uczczenie pamiątki ustanowienia Eucharystii. Od XVI w. wprowadzono zwyczaj śpiewania fragmentów Ewangelii przy czterech ołtarzach, który kultywowany jest do dziś.

W Polsce święto obchodzone jest 60 dni po Wielkanocy. Jest to więc święto ruchome – czwartek po niedzieli Trójcy Przenajświętszej.