JUŻ W KIOSKU

Z życia wierzbnickiego burmistrza - Józef Jedynak

2023-04-02 13:19:02

Ocena:

0/5 | 0 głosów

Oto Józef Jedynak - człowiek, który jedynie przez pół roku sprawował urząd burmistrza, ale coś mi mówiło, że drzemie w tej historii nieco więcej. I nie myliłam się. Nasz bohater to czar i wdzięk, który łamał serca dam, ale także wojskowa kariera. 

Zaczniemy chyba od miłości, bo to się najlepiej czyta. 

Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazywały na to, że żadna kobieta nie zdoła usidlić Józefa Jedynaka. Kochał je wszystkie namiętnie, chociaż jedną najbardziej, i wcale nie była nią ta, z którą stanął na ślubnym kobiercu. 

- Kobieciarz był z niego i filut - mówi Andrzej Jedynak, wnuk Zygmunta Jedynaka, rodzonego brata Józefa. - W przypadku stryja doskonale sprawdziło się powiedzenie, że za mundurem panny sznurem. ale Józef serce oddaje jednej dziewczynie. Swojej przyjaciółce Marysi Laskowskiej - dodaje pan Andrzej. 

Marysia podobno bardzo długo rumieniła się na wspomnienie Józefa Jedynaka, a przynajmniej tak mówi mój rozmówca. Cóż, serce nie sługa, bije jak szalone nawet jeśli do szałaputa. 

- To była piękna dziewczyna. Czarna, zgrabna, ładnie się trzymała. No nic dziwnego, że stryj stracił dla niej głowę. Ale też nie na tyle, żeby nie zwracać uwagi na wdzięki innych pań. Mimo wszystko to do niej miał największy sentyment i słabość - śmieje się Andrzej Jedynak.  Po mniej lub bardziej niewinnym uczuciu zachowały się listy, a w nich Droga Marysieńka i... pewnie sporo więcej, ale czego nie zobaczyłam, tego nie powiem. Listy są. 

Historia rodzinna głosi, że małżeństwo Józefa trwało bardzo krótko, a owa tajemnicza pani otarła łzy kamienicą na jednej z warszawskich dzielnic. Podobnie miało być w Londynie, gdzie Józef też od dam opędzić się nie mógł. Tam też zmarł w 1948 roku. 

Romantycznie i przytupem, prawda? Ale przecież nie tylko w romansach rzecz. 

...

Józef urodził się na początku grudnia w 1887 roku w Parszowie, jako syn Władysława i Eleonory. Był najstarszy z kilkorga rodzeństwa. W jego wojskowej karierze zawodowej znajdzie się służba w armii carskiej, w tajnej policji.  Był to jednak epizod przymusowy. 

1 listopada 1918 roku Polska Organizacja Wojskowa przejęła w Wierzbniku władzę od Austriaków, ale już wcześniej (bo pod koniec października) dokonano częściowej zmiany w składzie wierzbnickiej Rady Miejskiej, wtedy też na stanowisko burmistrza wybrano właśnie Józefa Jedynaka - oficera Wojska Polskiego, który był w czołówce wspominanej organizacji wojskowej (POW). 

Urząd burmistrza Józef Jedynak sprawował do maja 1919 r. Wniesie bowiem o przyjęcie go do Wojska Polskiego. Tak rozpoczęła się jego wojskowa kariera. Na stanowisku burmistrza zastąpił go Grzegorz Wierzbicki (wiceburmistrz), a w lipcu stanowisko burmistrza objął Władysław Miernik. 

Józef Jedynak 6 grudnia 1919 roku rozpoczął służbę w Oddziale II NDWP (Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego) jako oficer manipulacyjny w Kancelarii Biura Wywiadowczego. Od 1 marca 1920 roku objął dodatkowo kierownictwo Wydziału VIII (personalnego). Był kierownikiem placówki wywiadowczej referatu WSCHÓD (K) - kryptonim "KJD". W latach 1930 - 39 Józef pracował w w ataszacie wojskowym RP w Moskwie. Był odpowiedzialny za prowadzenie ewidencji wywiadowczej i sekretariatu. Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany z Poselstwem do Londynu, gdzie (jak wspominaliśmy) zmarł w 1948 r. 

...

Wśród pamiątek po Józefie Jedynaku - oprócz zdjęć - znajduje się Krzyż Legionów Polskich, który Józef otrzyma z rąk Piłsudskiego, ale przede wszystkim skarbem  jest historia rodu. To jednak praca dla środowiska historyków. Do dziś w Starachowicach znajduje się kamienica należąca do rodziny Jedynaków. Mieszkał w niej brat Józefa - Zygmunt. 

...

Bazowałam na rozmowach z Andrzejem Jedynakiem, zajrzałam również do pracy doktorskiej Wiesławy Rutkowskiej (Szkolnictwo średnie w Starachowicach w latach 1921 – 1961). 

INNE ARTYKUŁY Z TEGO DZIAŁU
I podjechała dorożka w pełnym galopie

2023-05-27

I podjechała dorożka w pełnym galopie

I rozległ się świst bata... Larum podniosła straż ogniowa... Panowie spod Staromiejskiej zgłupieli. Wsiadać na koń czy piechotą wracać? 
Z pamiętnika pewnego księdza

2023-05-21

Z pamiętnika pewnego księdza

Przybył ze Śląska, by objąć probostwo w Wierzbniku. Patriota o gorącym sercu, wielkich ideałach, ambitny i twardy - jak ziemia, z której się wywodzi. O kim mowa? O księdzu Dominiku Ściskale. 
Święto Pracy w Polsce Ludowej. Pamiętacie?

2023-05-01

Święto Pracy w Polsce Ludowej. Pamiętacie?

Nie są to czasy, które ja pamiętam, ale nie przeszkodzi mi to zerknąć tu i tam, by na łamach gazety przypomnieć, jak Święto Pracy obchodzono w Starachowicach i co wtedy miało miejsce. Pomocą mi będzie nieoceniona gazeta zakładowa "Budujemy samochody". 
Ciekawostki z Budujemy Samochody

2023-04-22

Ciekawostki z Budujemy Samochody

Lata 50 i 60 ubiegłego wieku, to prawdziwa kopalnia ciekawostek. O tym, co się działo w Starachowicach, gdzie odpoczywano i gdzie chodzono... zapraszamy do lektury. 
Chemik burmistrzem

2023-04-08

Chemik burmistrzem

Małe, zapyziałe miasteczko, położone niemal w środku puszczy na dzikiej świętokrzyskiej ziemi... Mieścina zaniedbana, brudna i przeludniona. Zatopiona w szarej brei beznadziei wciąż nie mogła się zdecydować, czy jest miastem, czy wsią. W tych to mało ciekawych okolicznościach w fotelu burmistrza zasiada Władysław Miernik, inżynier chemik, który wyższe wykształcenie zdobywa na uczelniach carskiej Rosji. 
Powróćmy do Laskowskich

2023-04-01

Powróćmy do Laskowskich

W poprzednim numerze zajęliśmy się rodziną burmistrza Antoniego. Dwóch jego synów pozostawiło po sobie pewien niedosyt, co poruszyło żyłkę śledczą i stało się. Do szybszego zajęcia się sprawą sprowokowała mnie także pewna telefoniczna rozmowa. Do rzeczy jednak...
Dzień Kobiet w klimacie PRL

2023-03-26

Dzień Kobiet w klimacie PRL

Nie jesteśmy, by spożywać urok świata, ale po to, by go tworzyć i przetaczać przez czasy jak skałę złotą - pisał Konstanty Ildefons Gałczyński, a ja na ów cytat natykam się w gazecie Budujemy Samochody (r. 67 bodajże) i postanawiam pójść tropem pań w czasach, w których dorastała moja mama. A zatem...
Ciekawostki z

2023-03-24

Ciekawostki z "Budujemy Samochody"

Codzienność fabryki oraz Starachowic, ulotne chwile, które przywrócimy na naszych łamach. Może to będą także Wasze wspomnienia? 
Ciekawostki z archiwum Fabryki Samochodów Ciężarowych

2023-03-19

Ciekawostki z archiwum Fabryki Samochodów Ciężarowych

Wśród wszystkich dokumentów z bogatego archiwum Aleksandra Pawelca część jest niemal w strzępach. Sporo pracy kosztowało mnie nie tylko zabezpieczenie tych pożółkłych stron, ale również połączenie tego w całość. Dziś oddaję Wam Teczkę 36, czyli tytułowe to i owo. Miłej lektury.  
Miłość i wojna

2023-03-24

Miłość i wojna

Nazywam się Rywka Grinberg i przeżyłam wojnę. Bóg mi dał łaskę, że stworzyłam sobie rodzinę i mam dwoje dzieci. Wszyscy jednak żyjemy w cieniu tamtych dni.