Ocena:
5/5 | 1 głosów
Na łamach internetowego wydania Gazety Starachowickiej (22 grudnia 2021 r.) przypominaliśmy historie jednego z żołnierzy mających spoczywać pod pomnikiem w Starachowicach, lub w grobie na cmentarzu żołnierzy radzieckich w Kielcach. Przypomnijmy zatem ten tekst oparty na wspomnieniach zamieszczonych w Budujemy Samochody (numer z 1973 roku). Bohaterami tejże historii były Starachowice, stary niewielki szpital przy dawnej ulicy Krywki, młoda, śliczna dziewczyna i ranni żołnierze Armii Czerwonej.
Był początek roku 1945, w szpitalu brakowało niemal wszystkiego. Wycofujący się znad Kamiennej niemieccy żołnierze zniszczyli ujęcia wody pitnej, a także linie energetyczne. W dodatku tłum chorych i coraz mniej miejsca. Zaduch, wszechobecny kurz z mundurów i smród sączący się z każdego kąta. Powietrze pachniało potem, sale i korytarze przejmowała we władanie śmierć.
W tym wszystkim osiemnastoletnia Irena Sosnowska, która mając przeszkolenie w zakresie pielęgniarstwa została zatrudniona na chirurgii. Z tamtego okresu zapamiętała pewnego młodego żołnierza...
- (...) Pewnej nocy umierał przy mnie żołnierz, któremu wskutek gangreny nie mogła pomóc spóźniona amputacja nogi. Do ostatnich dni zachował przytomność (...) Prosił, bym pozostała przy nim ze światłem, bo nie chciał umierać samotnie i w ciemności (...) Był bardzo młody, młodszy niż ja (...) Wykroczyłam wówczas przeciwko zakazowi szczególnego traktowania któregokolwiek z pacjentów i POZWOLIŁAM MU TRZYMAĆ SIĘ ZA RĘKĘ - opowiadała na łamach gazety Budujemy Samochody w artykule "O żołnierzu i garmoszce, która tłumiła ból".
To wojenne dziecko, ten młodziutki chłopiec pochowany został w pobliżu szpitala (ulica Krywki), a potem przeniesiony do wspólnego z innymi grobu przy ulicy Marszałka Piłsudskiego, naprzeciwko Wielkiego Pieca. Tu, gdzie stoi dziś pomnik.
- Jego nazwiska nie znałam. Nie zapamiętałam także jego twarzy - dodała w 1973 roku pani Irena.
Niedługo później udało się uzyskać nazwisko tego żołnierza. Czerwonoarmista nazywał się Kochan - jego nazwisko zapamiętała Regina Laszczuk, która dla budujemy Samochody opowiedziała swoje wspomnienie tej historii. Oto ona:
Zapukali o piątej rano...
Była chyba piąta rano, jeszcze ciemno, kiedy przed bramą szpitala rozległy się liczne kroki. Jak usłyszeliśmy pukanie, to baliśmy się podejść i otworzyć bo myśleliśmy, że to Niemcy. A po nich wszystkiego się można było spodziewać. Kiedy milczenie przedłużało się, któryś z tamtych krzyknął: Открытый. Мы друзья. Мы освободили вас.
Weszło ich do środka chyba ze trzydziestu, zmęczonych i zziębniętych. Intendent Woźniak, ja (a byłam wtenczas salową) i kilka innych osób zakrzątnęliśmy się w kuchni, by zrobić im coś do jedzenia. Ponieważ nie było nic innego - ugotowaliśmy ziemniaków w mundurkach i kiszonej kapusty. Nam było przykro, ze tylko tyle, ale oni się śmiali i mówili, ze im bardzo smakuje. A potem rozgrzani posiłkiem zaczęli grać na harmonii. Pięknie grali i wszystkim chorym bardzo się podobało.
Wizyta była krótka. Spieszyli się.
Przed południem pod szpital zajechało auto, w którym było pełno rannych żołnierzy. Początkowo leżeli razem z cywilami wypełniając szczelnie sale i korytarze. A przecież szpitalik ten, przy Wielkim piecu, był przecież niewielki. Na drugi dzień doktor Borkowski zdecydował się skierować cywilów na czasowe leczenie do domów, żeby zrobić miejsce żołnierzom z których wielu było ciężko rannych. Do takich należał właśnie Kochan, o którym wspominała Irena Sosnowska. Bardzo dobrze go pamiętam, był tak duży jak pan redaktor (tekst spisywał dziennikarz podpisujący się "Paw"), ciemnowłosy i miał trzy gwiazdki na naramiennikach. Rany nóg były bardzo ciężkie i doktor powiedział od razu, że nie da się go uratować. Cierpiał i prosił o morfinę, której nie mieliśmy. Kiedy zmarł pochowaliśmy go przy szpitalu, a potem został przeniesiony tam, gdzie jest pomnik. Koło tego pomnika jest pochowanych właściwie dwóch żołnierzy radzieckich, ten Kochan i drugi, który zginął koło kolejek, zastrzelony prawdopodobnie przez cofających się Niemców. W naszym szpitalu zmarły także dwie Rosjanki żołnierki, ale one zostały pogrzebane na cmentarzu Bugaj.
Przez czterdzieści lat pracowałam w szpitalu, aż do 1968 roku. A teraz jestem z młodzieżą w szkole (pani Regina pracowała w kuchni II Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Starachowicach). Pamiętam wielu lekarzy i pielęgniarki, doktora Borkowskiego, który był dyrektorem, Zdanowicza Lamparskiego, Potyrałę, doktor Czerniewską, Strokowską. Kilkoro z nas, którzy leczyliśmy radzieckich żołnierzy, żyje do dziś - felczer Stanisław Hanc, siostra Soińska...
...
Czy rozbiórka pomnika stanie się faktem? Co Wy o tym sądzicie? Czekamy na Wasze komentarze na redakcja@starachowicka.pl
/Aneta Marciniak - przewodnik świętokrzyski/
2024-04-14
Od e-maili do książki, czyli historia ochroniarza "Ponurego"
Kapitan Leszek Zahorski był jednym z żołnierzy z osobistej ochrony legendarnego majora Armii Krajowej Jana Piwnika „Ponurego”. Jego życiorys to typowa historia Żołnierza Wyklętego, prześladowanego przez komunistów patrioty, którzy więzili go przez 10 lat. Gdy w 2009 roku odwiedził wąchocką polanę Wykus zaprzyjaźnił się z Katarzyną Kołodziejczyk-Daniłowicz, byłą dziennikarką "Gazety Starachowickiej". Efektem tej znajomości jest napisania przez nią biografia kapitana Zahorskiego pt. „Pozostałem Niepokonany”. Publikacja ukaże się w tym roku. To będzie 100. rocznica urodzin i zarazem 10. rocznica śmierci jej głównego bohatera.
2024-03-13
Spadkobiercy XIX - wiecznej administracji
25 lat temu w wyniku reformy podziału administracyjnego Polski reaktywowano zlikwidowane w latach 70- tych XX wieku powiaty. Decyzja zapadła w 1998 roku a nowe jednostki samorządowe rozpoczęły działalność z początkiem 1999 roku. Miały własnych radnych i zarządy pod kierownictwem starostów. Taki był też początek powiatu starachowickiego, który swoje 25-te urodziny obchodził 12 marca br. na uroczystej sesji z udziałem obecnych i byłych: samorządowców, pracowników starostwa, podległych mu jednostek oraz gości. A zaproszenie przyjęli m.in. wicewojewoda świętokrzyski Michał Skotnicki i Jan Maćkowiak, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego.
2024-02-14
Zapomniany dobroczyńca
Postać Feliksa Sławka być może kojarzą dziś tylko najstarsi starachowiczanie. I może tylko oni oraz pasjonaci - regionaliści nie mieliby problemu z odpowiedzią na pytanie, dlaczego dzisiejsze wzgórze Trzech Krzyży było kiedyś nazywane Górą Sławka. Kilkadziesiąt lat temu wiedzieli to wszyscy mieszkańcy naszego miasta. Także i to, że Feliks Sławek posiada niezwykły dar leczenia. Ten prosty rolnik z powodzeniem składał złamane kości i nastawiał zwichnięte stawy zyskując uznanie zawodowych medyków i dozgonną wdzięczność swoich pacjentów, od których nie brał zapłaty. Jego postać chce przywrócić zbiorowej pamięci starachowiczanin Wiesław Michałek. Zaproponował władzom miasta, by imieniem Feliksa Sławka nazwać rondo na zbiegu ulic: Radomskiej i Batalionów Chłopskich. A my już teraz przypominany postać zapomnianego dobroczyńcy Starachowic na podstawie informacji ustalonych przez Wiesława Michałka.
2024-01-18
Zgoda króla to był dopiero początek
16 stycznia 1624 roku król Zygmunt III z dynastii Wazów wydał dokument zezwalający na założenie miasta Wierzbnik przez opata świętokrzyskich benedyktynów Bogusława Radoszewskiego. Zakon utarł nosa swoim cysterskim konkurentom, którzy zarzucali mu bezprawne przejęcie terenów pod przyszłe osadnictwo. Ale i tak miasto powstało dopiero 33 lata później. A sprzyjające warunki stworzyło ku temu wcześniejsze nielegalne działanie pewnej wdowy. Zapraszamy do lektury intrygującej historii narodzin naszego miasta, przygotowanej przez Pawła Kołodziejskiego, dyrektora Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach.
2023-12-01
Pamięć o starach
W Starachowicach nie produkuje się już starów, ale wspomnienie o nich jest tu nadal żywe. Jak się przejawia? Zapraszamy na ostatni odcinek poświęcony naszym ciężarówkom.
2023-11-24
Star 944 i 1466, czyli ostatnie ciężarówki ze Starachowic
Te terenowe pojazdy zaczęły być wytwarzane od 2000 roku. MAN liczył, że zyska na nie stałego odbiorcę w postaci polskiego wojska. Jednak stary 944 i 1466 sprzedawały się tak słabo, że po około 6 latach zniknęły z oferty produkcyjnej. Wraz z nimi skończyła się 58 - letnia historia ciężarówek ze Starachowic.
2023-11-19
Star S 2000, czyli ostatnia rodzina tej marki
Były to ciężarówki już całkowicie zunifikowane z wyrobami koncernu MAN. Nowy właściciel większości zakładu w Starachowicach zostawił mu jeszcze dawną nazwę, do używania której nabył wyłączne prawo. Star S 2000 zadebiutował pod koniec 2000 roku w 8 wersjach, ale słabe zainteresowanie nabywców przypieczętowało jego los po zaledwie 2 latach produkcji.
2023-11-13
Star 8.125 i 12.155, czyli efekty prywatyzacji
Pojawiły się w 1998 roku na bazie współpracy nowego większościowego współwłaściciela zakładów Star, czyli Sobiesława Zasady z koncernem MAN. To Niemcy przygotowali stara 8.125 oraz stara 12.155 i tę nowość widać było choćby w nietypowym oznaczeniu numerycznym tych ciężarówek. Zmiany objęły także logo przypominające teraz dwupasmową drogę. I rzeczywiście te samochody wyznaczyły już zupełnie nową drogę funkcjonowania starachowickiej fabryki.
2023-11-03
Star 742, czyli wolnorynkowe kłopoty małej ciężarówki
Zaproponowano go jako samochód pośredni między dostawczym żukiem a ciężarowym starem 200. Z tego powodu był nazywany popularnie "starachowickim maluchem". Miał jednak pecha, bo zadebiutował w bardzo trudnym momencie: masowego sprowadzania samochodów z zagranicy w ramach początkującego w Polsce wolnego rynku, ale też towarzyszącej tym przemianom drożyzny, masowych zwolnień, strajków i postępującego zadłużenia FSC. Star 742 był świadkiem końca jej istnienia.
2023-10-26