Obrazy na dawnej wsi

Ocena:

0/5 | 0 głosów

Pokrzywnica to niewielka wieś w gminie Pawłów w powiecie starachowickim. W jej pobliżu przepływa malownicza rzeka Pokrzywianka, która na wysokości miejscowości Szeligi uchodzi do zalewu Wióry. Sama rzeczka stanowi dopływ legendarnej Świśliny. Pokrzywianka wije się w przepięknej scenerii czarodziejskich gór, leniwie przedziera się prze pola, wsie i lasy, a jej brzegów dzielnie bronią ogromne połacie pokrzyw. To właśnie tu stoi piękny Spichlerz, a w nim - 12 marca br. -  odbył się wernisaż wystawy "Święte obrazy w domach naszych przodków. Ikonografia religijna w tradycji ludowej".  To była prawdziwa sentymentalna podróż. 

fot. GOK Pawłów 

Wystawa ma za zadanie przywołać wspomnienia, jest też żywym obrazem tego, jakie wartości były wyznawane i w co wierzono. Kiedyś wystarczyło przekroczyć próg domu i niemal od razu rzucały się w oczy obrazy z wizerunkami Pana Jezusa i Maryi, albo świętych. Można było zobaczyć  scenki  z życia Pana Jezusa będącego jeszcze dzieckiem, były przedstawienia Świętej Rodziny. Można było zaobserwować ogromną różnorodność przedstawień Maryi czy to z Panem Jezusem, czy Jej samej, np.  jako „Matkę Bożą Bolesną”, „Matkę Bożą Nieustającej Pomocy”. Bardzo popularny był wizerunek „Matki Bożej Karmiącej”, którym obdarowywane były młode małżeństwa, co miało im zapewnić dostatek.  Innym obrazem, który stawał się podarunkiem na chrzcie dziecka był „Anioł Stróż” widoczny jako opiekun czuwający nad bawiącymi się dziećmi. Prawie w każdym domu można było zobaczyć „Św. Agatę”, której wizerunek chronił domostwa przed piorunami i pożarami.  

Dziś w wielu domach tego brakuje. święte obrazy zastąpiliśmy współczesnymi grafikami lub zdjęciami, ale są (szczególnie na wsiach) domy, w których czar tamtych obrazów wciąż trwa. Właśnie na tej tradycji bazował sołtys Pokrzywnicy i prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Pokrzywnicy i Doliny Pokrzywianki Jerzy Chamera, który jest pomysłodawcą wystawy. 

- To chyba z racji mojej funkcji łatwiej mi było dotrzeć do tych obrazów i je wypożyczyć. Ludzie mi zaufali i pozwolili zabrać obrazy do Spichlerza, by inni mogli je zobaczyć. Wszystkim za to gorąco dziękuję. Pomysł zrodził się przypadkiem, gdy gościłem w jednym z gminnych domów, u pana liczącego sobie ponad 70 lat. Na ścianach zauważyłem obrazy, które pamiętały rodziców tego człowieka, a kto wie może nawet i dziadków. No nie mogłem tego tak zostawić. Postanowiłem pokazać te, a do nich dołączyły kolejne - mówi sołtys Pokrzywnicy. 

- To nie są dzieła sztuki, ale mają ogromną wartość sentymentalną. One są po prostu ważne dla każdej rodziny, która jest w ich posiadaniu. Cieszę się, że mogliśmy je pokazać i cieszę się, że wystawiliśmy je w Spichlerzu, bo to perełka naszej gminy - dodał Maciej Bidziński - dyrektor GOKSiR ( Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Pawłowie)

Dopełnieniem wyjątkowego spotkania był koncert pieśni religijnych w wykonaniu solistek ZWE NUTA GOKSiR . Podczas oglądania wystawy powróciły wspomnienia, którymi dzielili się ze sobą zwiedzający i właściciele eksponowanych obrazów. Spotkanie zakończył poczęstunek.

Organizatorami wystawy są Stowarzyszenie Przyjaciół Pokrzywnicy i Doliny Pokrzywianki oraz Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Pawłowie.

...

Historia Pokrzywnicy sięga XV wieku, była to to własność szlachecka należąca do pawłowskiej parafii. Dzisiejsza Pokrzywnica to spokojna miejscowość położona z dala od ruchliwych tras i przemysłowych ośrodków, największą atrakcją Pokrzywnicy jest, znajdujący się w centrum miejscowości, zespół podworski, z którego zachował się XVIII-wieczny park dworski, przebudowany po 1918 roku, wpisany zresztą jest do rejestru zabytków nieruchomych. W samym  parku nadal można podziwiać wiele starych pomnikowych drzew, między innymi lipy, klony, kasztanowce oraz modrzewie.

Najefektowniej prezentuje się jednak, usytuowany na skraju parku, dawny spichlerz. To murowany, dwukondygnacyjny obiekt wybudowany w 1866 roku. 

Spichlerz dawniej był jednym z zabudowań folwarcznych zespołu dworskiego, po II wojnie światowej budynek dawnego spichlerza przez wiele lat należał do Ochotniczej Straży Pożarnej, pełnił funkcję remizy strażackiej, w pewnym sensie służąc jako magazyn. Częściowo obiekt wykorzystywany był jako kaplica, gdzie w niedziele oraz święta odbywały się nabożeństwa. W ostatnich kilkunastu latach dawny spichlerz był poważnie zagrożony, a mijający czas niekorzystnie wpływał na stan budowli. Obiekt wymagał jak najszybszego remontu. Na szczęście los uśmiechnął się do pokrzywnickiego zabytku i pokrzywnicki staruszek został kompleksowo wyremontowany, odzyskując swój dawny blask.

Po remoncie spichlerz zmienił swoje przeznaczenie, obecnie służy mieszkańcom Pokrzywnicy oraz gminy Pawłów jako obiekt kulturalny. Stanowi również filię Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Pawłowie. W swoich zamierzeniach obiekt miał przede wszystkim promować sztukę ludową lokalnych artystów, między innymi rękodzielnictwo, malarstwo, fotografię oraz muzykę.

Jak się okazało, nie były to czcze obietnice. 

Tuż przy spichlerzu stoi kilkumetrowy biały, betonowy krzyż z 1906 roku, o czym informuje napis umieszczony na cokole: „Na cześć i chwałę Panu Bogu 1906r.”

Do Pokrzywnicy najłatwiej dotrzeć z drogi wojewódzkiej nr 756 „Starachowice-Stopnica”. Jadąc od Pawłowa w kierunku Nowej Słupi należy tuż za Pawłowem skręcić w lewo, za znakami na Zbrzę i Pokrzywnicę, a następnie w prawo na Pokrzywnicę. Można także dojść pieszo znakowanym niebieskim pieszym szlakiem turystycznym z Kałkowa lub Pawłowa albo z przeciwnej strony z Nowej Słupi lub Grzegorzowic.