Patriotyczny wzór dla policjantów

Ocena:

2.5/5 | 2 głosów

Z inicjatywy Powiatowej Rady Pamięci w Starachowicach uczczono przypadającą dziś 80. rocznicę śmierci por. Zygmunta Procha, policjanta i bojownika Armii Krajowej, szefa komórki kontrwywiadu wojskowego iłżeckiego Obwodu ZWZ - AK, który zginął w Starachowicach wytropiony przez niemieckich okupantów. Uczestnicy rocznicowych obchodów spotkali się przy jego pomniku zlokalizowanym przy wejściu do starachowickiej komendy policji.

fot. Gazeta Starachowicka 

Zygmunt Proch urodził się 12 maja 1906 roku w Kawęczynie w powiecie sochaczewskim (dzisiejsze województwo mazowieckie). Jego dziadek walczył w powstaniu styczniowym a ojciec był żołnierzem Legionów Polskich. Po ukończeniu Gimnazjum Towarzystwa im Jana Zamojskiego w Warszawie w 1928 r. wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu. Po jej ukończeniu mianowany został ppor. rezerwy, a po odbyciu ćwiczeń porucznikiem. Ukończył również studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Podjął w pracę w Komendzie Głównej Policji Państwowej w Warszawie, gdzie został podkomisarzem wydziału śledczego. Po napaści Niemiec na Polskę został ewakuowany na Wschód do miejscowości Równe. Tam dostał się do sowieckiej niewoli, z której wykupiła go żona. Po powrocie do podbitej przez Niemców Warszawy por. Zygmunt Proch podjął pracę w podporządkowanej Niemcom Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, nazywanej, od koloru mundurów, "granatową policją".  Równocześnie podjął działalność w Związku Walki Zbrojnej, przemianowanej później na Armię Krajową. Pod koniec 1939 roku z rozkazu zwierzchników został skierowany do Starachowic, by zorganizować komórkę kontrwywiadu wojskowego w Obwodzie Iłża ZWZ - AK. Gdy powstała został jej szefem. 

- W pracy konspiracyjnej posługiwał się pseudonimami: „Andrzej”, „Staszek”, „Wójcik”  - informuje Robert Pióro z Powiatowej Rady Pamięci w Starachowicach.

- W policji zatrudniał ludzi będących już żołnierzami AK, natomiast tych, którzy już byli policjantami wciągał do pracy konspiracyjnej w szeregach AK. Zwalczał bandytyzm, uprzedzał o planowanych przez Niemców aresztowaniach i łapankach, dzięki czemu dziesiątki osób uniknęły śmierci. Dokumentował popełnione przez okupanta zbrodnie. Uwalniał z aresztu ludzi z podziemia. Nie ma chyba działającego w tych okolicach oddziału partyzanckiego, który nie korzystałby z jego pomocy. Na strychu swego domu, ryzykując życie własne i rodziny, ukrywał poszukiwanych przez Niemców ludzi, w tym również Żydów. Ukrywał ich także w mieszkaniach przyjaciół, zapewniając im względną ochronę ze strony policji. Niemcy byli coraz bliżej odkrycia konspiratora. Przeczuwał to. Chciał uciekać ze Starachowic. Nie zdążył. W dniu 19 lutego 1944 roku rano Niemcy otoczyli jego dom. Nie poddał się. Zmarł na skutek ran poniesionych w walce. Uczestnicy skromnej uroczystości pogrzebowej na cmentarzu przy ulicy Zgodnej w pewnym momencie usłyszeli dobiegający z pobliskiego lasu śpiew. Tak żołnierze Armii Krajowej żegnali partyzancką piosenką swego kolegę  - dodaje Robert Pióro.

Dokładnie 80 lat po jego śmierci, czyli 19 lutego br.  przypomniano jego postać w czasie uroczystości przy poświęconej mu tablicy, usytuowanej przy wejściu do budynku Komendy Powiatowej Policji w Starachowicach przy Alei Armii Krajowej. Funkcjonariusze zaciągnęli w tym miejscu wartę honorową, a komendant jednostki Paweł Szczepaniak zainaugurował wydarzenie prezentując zebranym życiorys bohatera. W obchodach oprócz organizatorów, czyli członków Powiatowej Rady Pamięci w Starachowicach wzięli udział także m.in. posłanka PiS Agata Wojtyszek, starosta powiatu starachowickiego Piotr Ambroszczyk, przedstawiciele harcerzy oraz organizacji patriotycznych.  Po okolicznościowych przemówieniach złożono kwiaty i zapalono znicze. Na koniec uczestnicy zgromadzili się na grobie por. Zygmunta Procha na cmentarzu parafialnym przy ulicy Zgodnej, gdzie okazali mu szacunek symboliczną minutą ciszy i zapaleniem „świateł pamięci”.

iwo