"Pedet" do rozbiórki

Ocena:

5/5 | 1 głosów

Wzniesiony w 1952 od lat wpisywał się w krajobraz miasta. Starsi mieszkańcy będą go utożsamiać z ulicami Krzosa i Krywki, dla młodszych to skrzyżowanie Bankowej i Pileckiego. Za chwilę nie będzie po nim śladu. 

Od lat związany z handlem i usługami, śmiało można go nazwać ojcem dzisiejszych super i hipermarketów. Pierwszy w naszym mieście taki obiekt tej wielkości, pomnik lokalnego handlu  - jak ładnie o nim mówi dyrektor Muzeum Przyrody i Techniki Paweł Kołodziejski. Nie omieszkaliśmy go podpytać o to i owo, mówi się, że sporo wie.

- Merkury to ciekawy przykład powojennego modernizmu, w którym budowano ówczesne sklepy wielkopowierzchniowe. Stanowi ciągłość pomiędzy zabudową przedwojenną a późniejszą. Co ciekawe budynek nie stracił do dziś swojej modernistycznej istoty, jest ona może mniej czytelnia, ale wciąż jest. Mamy tu do czynienia z surowością betonu, prostotą bryły, a temu wszystkiemu lekkości dodawało szkło - mówi Paweł Kołodziejski. Dodaje, że nie bez znaczenia jest także miejsce, w którym ten dom handlowy stanął.

- Z jednej strony mamy zabudowę od dzisiejszej Konstytucji 3 Maja, przez Majówkę do Wierzbnika, żeby utrzymać pewną ciągłość budowlaną, z drugiej zaś strony tereny pokopalniane, czyli między innymi ulica Sztolnia czy też Mała Kolonia Urzędnicza. Pomiędzy tymi dwoma terenami była luka i tam też wpasowano budynek "Pedetu" - kontynuuje Paweł Kołodziejski, twierdząc, że ewentualne wyburzenie budynku, o którym także się mówi, to duża strata dla miasta. I kawał jego historii. 

Budynek nie jest objęty ochroną konserwatora zabytków.

...

Pół roku temu na naszym facebooku pojawiła sie pierwsza informacja o jego wyburzeniu. Uruchomiliście się w komentarzach i powspominaliście. I tęskno Wam było...

- PDT, popularny "Pedet", to rzeczywiście historia dobrego handlu w Starachowicach. Przez kilkadziesiąt lat najlepiej zaopatrzony sklep w mieście. Nawet w okresie przed "kartkami", tylko tu można było nabyć wiele deficytowych artykułów - pralkę "Frania", potem automatyczną, markowe trunki, wędki NRD "Germina", kołowrotki "Reks", ćmielowską porcelanę, materiały na garnitury i kostiumy i różnej "maści" telewizory, nawet pierwsze "kolory", trudno dostępne materiały do "obróbki" zdjęć, w tym klisze "ORWO" i aparaty fotograficzne, a za czasów "Polmozbytu" nawet samochody "Polonez" i firmy Daewoo. Przez wiele lat panem na włościach był pan Tadeusz K. Super kierownik, który "mógł wszystko. A jakie wspaniałe były panie ekspedientki! Ech! "Pedet" to również miejsce najbardziej spektakularnego "włamu" w Starachowicach. Sklep był nieźle chroniony, a do tego - przecież - po drugiej stronie ulicy była Komenda Milicji, mimo to, trzech młodych mieszkańców Starachowic postanowiło go okraść. Weszli świetlikiem/okienkiem w dachu i uczynili spory zakres szkód. Oczywiście, panowie w szarych mundurach postawili sobie za punkt honoru "ogarnąć" skutecznie tę bezczelność. Przez kilka dni mieszkańcy mieli stały temat do rozmów...

- Złapią? - Nie złapią? Złapali i posadzili - na lat kilka, chyba nawet dziesięć.

To był super sklep - sklep z duszą! Miejsce spotkań towarzyskich, dyskusji o życiu w czasach PRL-u i nie tylko... Życie płynie, czasy się zmieniają, potrzeby też, ale "Pedetu" szkoda i już - wspominał Krzysztof Staniszewski. 

- Najpierw szło się do Pedetu, a potem do innych sklepów - przypomniała sobie Agnieszka Czarnecka. 

- Szkoda, bo to bardzo ładny architektonicznie obiekt. Powstanie zapewne kolejny klocek - dodał radny Dariusz Grunt. 

- Powszechne Domy Towarowe to państwowe przedsiębiorstwo utworzone w 1947 roku. Miało być narzędziem "bitwy o handel", która miała doprowadzić do całkowitego przejęcia przez państwo tej dziedziny gospodarki. Pierwszy Powszechny Dom Towarowy powstał w Warszawie na Żoliborzu w tym samym 1947 roku. Rok później wzniesiono Centralny Dom Towarowy na Brackiej w Warszawie - świetny architektonicznie. Potem przyszedł czas na inne, mniejsze miasta. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że PDT w centrum Poznania powstał w 1954 roku to Starachowice miały swój już od dwóch lat. Kawałek historii tego miasta - z żalem podsumował wspominany wyżej Paweł Kołodziejski. 

... 

Rozbiórka już się rozpoczęła. Na miejscu stanął ciężki sprzęt, teren otoczony siatką, brak okien. Kończy się pewna historia.