Co z tą klepsydrą?

Ocena:

5/5 | 1 głosów

Z greckich słów klepto i hydro pochodzi, oznacza kraść, uchodzić ukradkiem, wymykać się. Od zawsze kojarzona z czasem. Do dziś klepsydrą nazywamy przyrząd do jego mierzenia, dwa stożkowate naczynia połączone kanalikiem i przesypujący się piasek tudzież woda. Bo to greckie hydro znikąd się przecież nie wzięło. Znana od niemal 1500. lat, nie do końca dokładna. Ot, zegar.

Skąd zmiana znaczenia na zawiadomienie o czyjejś śmierci i pogrzebie?

W drugiej połowie XIX w. na afiszach zawiadamiających o czyjejś śmierci oraz o tym, kiedy i gdzie odbędzie się pogrzeb, zaczęto umieszczać rysunek klepsydry.Było to nawiązanie do upływającego czasu i przemijania ludzkiego bytu na ziemi, ściśle łączone z motywem vanitas w sztuce. Tenże motyw swój początek bierze z biblii, z księgi Koheleta - stwierdzenie vanitas vanitatum et omnia vanitas (marność nad marnościami i wszystko marność) pojawia się tam około dwudziestu razy, a cały tekst ma służyć  uzmysłowieniu ludziom, że to, do czego tak bardzo się przywiązują, najczęściej bywa rzeczą marną. Sława, mądrość, bogactwo, uroda i natura to gonienie za wiatrem. Jedynym pewnikiem jest Bóg i to czyni oczywistym, na czym człowiek powinien opierać swe życie. I z tym też będzie wiązać się nasza dzisiejsza klepsydra. Z przemijaniem, nostalgią, zatrzymaniem się.

Dlaczego jedni mówią klepsydra inni nekrolog? Czy oba te pojęcia oznaczają to samo?

Dziś tak, to po prostu słowny lapsus - rysunek klepsydry nadał swoje znaczenie nekrologowi i dziś używa się tych dwóch słów w odniesieniu do jednego znaczenia. Na pewno w języku codziennym. Warto jednak pamiętać, że chociaż klepsydra i nekrolog zawierają podstawowe informacje o zmarłym, podają datę i miejsce pogrzebu, to tym, co je różni, jest sposób upublicznienia. Nekrologi zwykle zamieszcza się w prasie, a klepsydry w miejscach publicznych (słup ogłoszeniowy lub tablica).  

Nekrolog zawiadamia. Klepsydra zmusza do refleksji.