Barbara z Gór Świętokrzyskich 

Gdzieś między Wzdołem Rządowym a Michniowem wznosi się falisty grzbiet górski, właśnie tam wznosi się malutki domek zamieszkały przez patronkę ludzi ciężko pracujących czyli Świętą Barbarę. Przez dziesiątki lat kapliczka traciła swój urok urok, smagały ją świętokrzyskie wiatry, deszcze, nie omijały burze natury, ale także i dziejowe. 

Na ratunek kapliczce ruszyły poseł Agata Wojtyszek i profesor Urszula Oettingen. Jej remont wyceniono na 10 tysięcy złotych, które pozyskano od Fundacji „Orlen” w ramach projektu „Czuwamy! Pamiętamy!” Podczas remontu wymieniono więźbę dachową, otynkowano i pomalowano ściany oraz uporządkowano otoczenie.

W środę,7 grudnia, efekty renowacji kapliczki upamiętniającej górników i żołnierzy Armii Krajowej oglądała poseł Agata Wojtyszek oraz przedstawiciel Fundacji Orlen Agnieszka Niewińska. Pani poseł podkreślała wagę tego miejsca i zwracała uwagę na to, że na renowację zasługują wszystkie miejsca pamięci, ona zaś dba szczególnie o te z ziemi świętokrzyskiej.  Profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach Urszula Oettingen przypomina, że kapliczkę wznieśli mieszkańcy Siekierna, którzy wypalali węgiel drzewny potrzebny do funkcjonowania na tym terenie kuźnic. Przechodzili przez to wzgórze, tu odpoczywali i tu też domek Świętej Barbarze wznieśli. 

Ja lubię to miejsce także ze względu na legendę.

...

Będąc w Górach świętokrzyskich wciąż nam się zdaje, że tam, gdzie puszcza w mroku śpi w niewidzie, a Łysa Góra stoi w mgłach, coś się ku nam czai, w ciemnym borze stąpa strach...

Mieszkańcy mówią, że onegdaj przybyło tu czterech braci. Krzepkie bardzo i silne jak dęby chłopy uciekały prze tatarską lub szwedzką zarazą.

Przed jaką i skąd? Tego nikt nie wie, nie pamięta lub nie chce o tym mówić. Coś nieśli ogromnego wymagającego siły czterech i tu przed kapliczką siedli, by sił nabrać. Ludziom rzekli, że nieboszczyka brata lub towarzysza niosą i miejsca na godny pochówek szukają. Ale jak wiemy, ludzie wiedzą lepiej, po pierwsze nikt zwłok w zgrzebnym płótnie nie widział, po drugie coś nie wyglądali przybysze na pogrążonych w rozpaczy. Nocą, gdy ta skuta pierwszym mrozem otuliła świat, a śnieg niczym mąka sypana niewidzialnym sitem krył świętokrzyską ziemię, czterech braci coś mozolnie zakopywało. A kiedy poranek brzaskiem w oczy mieszkańców zajrzał, na falującym łagodnie wzniesieniu kapliczka niewielka stała, po braciach zaś śladu nie było.

Chłopi ze Wzdołu przez lata radzili co by tu ze "skarbem" pod kapliczką ukrytym zrobić i jak się do owego dostać. Nieraz się tam zbierali, nieraz dyskutowali i z niczym odchodzili. Potem, gdy w kapliczce stanęła Barbara nikt z tutejszych kopać się nie odważył.

Mówi się, że jakieś 70 lat temu przybyli tu jacyś panowie z Warszawy. Planów nawieźli, chłopów zapytali, a nawet (ku zgrozie miejscowych) kopali. Którejś nocy, burzliwej strasznie, zniknęli i ślad po nich zaginął.

Są tacy, co wierzą, że Perun do dziś strzeże świętokrzyskiej ziemi i gdy ktoś ją naruszy, mści się krwawym błyskiem gromów. Inni powiadają, że panów warszawiaków kara spotkała za to, że spokój Barbary naruszyli.

Jak było naprawdę? Nie wiadomo, ale słowem przewodnickim ręczę, że jeśli świętokrzyscy pogańscy bogowie do spółki ze Świętą Barbarą przędą siwych mgieł kądziele, to zawiązuje się tajna moc, a świętokrzyskie czeka sowia (straszna) noc.

Ps. Nie radzimy kopać i skarbu szukać.